ਘੱਟ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਵਧਾਉਣਾ: ਸੀਆਈਆਈ ਐਗਰੋ ਟੈਕੱ 2022 ਵਿੱਚ ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਰੋਡਮੈਪ ਤੇ ਹੋਈ ਚਰਚਾ
1 min read
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 4 ਨਵੰਬਰ, 2022: ਕਿਸਾਨਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਲਈ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਚਰਚਾ ਦਾ ਦਿਨ ਸੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸੀਆਈਆਈ ਐਗਰੋਟੈਕੱ 2022 ਦੇ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ 15ਵੇਂ ਐਡੀਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ।
‘ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਭੋਜਨ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਡਿਜੀਟਲ ਪਰਿਵਰਤਨ’ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ ਤੇ ਢੁਕਵੇਂ ਥੀਮ ਦੇ ਨਾਲ, ਇਹ ਥੀਮ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਲਈ ਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਭਿਆਸਾਂ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।
‘ਸਸਟੇਨੇਬਲ ਐਗਰੀਕਲਚਰ’ ਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ, ਉਦਯੋਗ ਮਾਹਰ, ਖੋਜਕਰਤਾ, ਵਿੱਤ ਏਜੰਸੀਆਂ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਇੱਕ ਸਾਂਝੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਤੇ ਆਏ। ਵਿਆਪਕ ਸਹਿਮਤੀ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਨਵੀਨਤਾਕਾਰੀ ਖੇਤੀ ਨੂੰ ਇਸ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਬਿਲਡਿੰਗ ਬਲਾਕ ਬਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਸੈਸ਼ਨ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਨੂੰ ਤੈਅ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਟਿੱਪਣੀ ਵਿੱਚ, ਸ਼੍ਰੀ ਮਯੰਕ ਸਿੰਘਲ, ਚੇਅਰਮੈਨ, ਸੀਆਈਆਈ ਖੇਤਰੀ ਕਮੇਟੀ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਫੂਡ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਅਤੇ ਵਾਈਸ ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਪੀਆਈ ਇੰਡਸਟਰੀਜ਼ ਲਿਮਟਿਡ, ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਵਿਸ਼ਵ ਭੋਜਨ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। 2050 ਤੱਕ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ 70% 9 ਅਰਬ ਆਬਾਦੀ ਨੂੰ ਭੋਜਨ ਦੇਣ ਲਈ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਇਸ ਲਈ ਮੁੱਖ ਫੋਕਸ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਜਲਵਾਯੂ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀਆਂ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਲਈ ਵਧੇਰੇ ਲਚਕੀਲਾ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਦਖਲ ਦੇ ਨਾਲ ਕੁਦਰਤੀ ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਸਭ ਤੋਂ ਟਿਕਾਊ ਪਹੁੰਚ ਹੈ। ਜਲਵਾਯੂ ਅਨੁਕੂਲ ਖੇਤੀ ਲਈ ਆਈਸੀਟੀ ਪ੍ਰਣਾਲੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਖੇਤੀ-ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਡੇਟਾ ਨੂੰ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦਾ ਇਹ ਢੁਕਵਾਂ ਸਮਾਂ ਹੈ।’’
ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼੍ਰੀਵਾਸਤਵ, ਚੇਅਰਮੈਨ ਅਤੇ ਮੈਨੇਜਿੰਗ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਰਾਬੋ ਇਕਵਿਟੀ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਅਤੇ ਚੇਅਰਮੈਨ, ਪ੍ਰੋਵੇਸ ਐਡਵਾਈਜ਼ਰ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀਆਂ ਆਦਤਾਂ ਵਾਂਗ ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਬਦਲਦੀ ਮੰਗ ਦਾ ਖੇਤੀ ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਖੇਤੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਨਿਪਟਾਰੇ ਨੂੰ ਕਾਰਪੋਰੇਟਾਂ ਲਈ ਕਾਰਪੋਰੇਟ ਸਮਾਜਿਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ (ਸੀਐਸਆਰ) ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਵਰ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।’’ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਡੱਚ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਉਦੇਸ਼ ਸੰਸਥਾ, ਬਾਇਓਮਾਸ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਆਪਣੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਏਗੀ।
ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਅਤੇ ਕਿਸਾਨ ਭਲਾਈ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਸੰਯੁਕਤ ਸਕੱਤਰ, ਸ਼੍ਰੀ ਸੈਮੂਅਲ ਪ੍ਰਵੀਨ ਕੁਮਾਰ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਲਈ ਜਾਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਖੇਤੀ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਦੇ ਬਾਹਰੋਂ ਸੰਚਾਲਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਸ਼੍ਰੀ ਪ੍ਰਭਾਕਰ ਲਿੰਗਾਰੈਡੀ, ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਵਾਈਸ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਟ ਅਤੇ ਹੈੱਡ – ਸੋਸ਼ਲ ਇਨਵੈਸਟਮੈਂਟਸ, ਆਈ.ਟੀ.ਸੀ. ਲਿਮਿਟੇਡ, ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਟਿਕਾਊ ਖੇਤੀ ਇਸ ਗੱਲ ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਫਿਰ ਕਿਸਾਨ ਨੂੰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਸ਼ਨ ਸਮਾਰਟ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਪਹੁੰਚ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨਤਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਮਾਰਕੀਟ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕੁਦਰਤੀ ਸਮਾਰਟ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਊਰਜਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਿੱਚ ਚੁਸਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।’’
ਡਾ. ਅਜਮੇਰ ਸਿੰਘ ਢੱਟ, ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਖੋਜ, ਪੰਜਾਬ ਐਗਰੀਕਲਚਰਲ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ (ਪੀਏਯੂ), ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਫਸਲੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰਨ ਅਤੇ ਅਗੇਤੀ ਬਿਜਾਈ ਵਾਲੇ ਚਾਵਲਾਂ ਦੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ, ਅਗੇਤੀ ਬਿਜਾਈ ਵਾਲੇ ਚੌਲਾਂ ਦਾ ਉਗਾਉਣਾ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਰਗਾ ਹੈ।’’
ਟਿਕਾਊ ਜਲਵਾਯੂ ਅਨੁਕੂਲ ਖੇਤੀ ਲਈ ਤਕਨੀਕੀ ਨਵੀਨਤਾਵਾਂ ਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਸੈਸ਼ਨ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਸ਼੍ਰੀ ਅਜੈ ਰਾਣਾ, ਐਮਡੀ, ਸਵਾਨਾਹ ਸੀਡ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, ‘‘ਅੱਜ ਚੁਣੌਤੀ ਘੱਟ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਖੇਤੀਯੋਗ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।’’
ਸ਼੍ਰੀ ਰਾਜੂ ਕਪੂਰ, ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਪਬਲਿਕ ਐਂਡ ਇੰਡਸਟਰੀ ਅਫੇਅਰਜ਼, ਐਫਐਮਸੀ ਇੰਡੀਆ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲਿਮਟਿਡ, ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਇੱਕ ਰੂੜ੍ਹੀਵਾਦੀ ਅੰਦਾਜ਼ੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਅਸੀਂ ਕੀੜਿਆਂ ਕਾਰਨ 2 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਖੇਤੀ ਉਤਪਾਦਨ (ਉਤਪਾਦ) ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਸ ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।’’
ਨੀਦਰਲੈਂਡਜ਼ ਦੇ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵਿੱਚ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਸਲਾਹਕਾਰ ਮਿਸ਼ੇਲ ਵੈਨ ਏਰਕੇਲ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਗਿਆਨ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਨਿਰਪੱਖ ਆਮਦਨ, ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ, ਭੋਜਨ ਦੀ ਰਹਿੰਦ-ਖੂੰਹਦ, ਸਟੋਰੇਜ ਅਤੇ ਆਵਾਜਾਈ ਵਰਗੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਥਾਗਤ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ ਆਲਮੀ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।’’
ਕਿਸਾਨ ਗੋਸ਼ਠੀ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਵੱਡਾ ਹੁੰਗਾਰਾ:
ਇੱਕ ਸਮਾਨੰਤਰ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ਸੀ, ਸ਼੍ਰੀ ਸਚਿਨ ਸ਼ਰਮਾ, ਉਪ-ਪ੍ਰਧਾਨ, ਚੈਨਲ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਓਪਰੇਸ਼ਨ, ਆਈਟੀਸੀ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੰਪਨੀ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਜਲਵਾਯੂ ਸਮਾਰਟ ਫਾਰਮਿੰਗ ਅਤੇ ਪੁਨਰ-ਜਨਕ ਖੇਤੀ ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ।
ਡਾ. ਵਿਸ਼ਾਲ ਬੈਕਟਰ, ਐਸੋਸੀਏਟ ਡਾਇਰੈਕਟਰ, ਪੀਏਯੂ ਨੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕੀਤਾ।
ਸੈਸ਼ਨ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਡਾ. ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਪਸਾਰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਨੇ ਕਿਹਾ, ‘‘ਮੇਰੇ ਖਿਆਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਟੁਕੜੇ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਫਸਲਾਂ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੰਚਾਈ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ, ਆਓ ਟਿਕਾਊ ਫਸਲਾਂ ਤੇ ਧਿਆਨ ਦੇਈਏ।’’
